Sunday, June 21, 2009

Доголон Төмөр хааны нууц


-Төмөр, Тимур, Тамерлан, Тимерлинг /1336-1405/. 1370-1405 онд Цагаадайн улсын Эмир. Самаркандад төвтэй хаант улсыг үндэслэгч. Цэргийн гарамгай жанжин.

Монголын Барлас аймгийн бек Тарлагайн хүү. Ер бусын авьяас, цэрэг улс төрийн зохион байгуулах уран арга чадвараараа цэргийн язгууртан залуусын дунд алдаршин, Чингисийн алтан ургийн бүсгүй Өлзий Турхан-Агатай гэрлэж байв.

1361 онд Моголстаны хан Туглегтэй хамтран овгоо нэгтгэж, тун удалгүй Туглегийг Самаркандын захирагч Хусейнтэй хүч хавсран бут цохижээ. 1362 онд тулалдаанд баруун гар, хөлдөө шарх авснаас хойш доголон Төмөр гэж алдаршсан.

1370 онд Эмир Хусейны эсрэг далдуур явуулга хийсээр Самаркандыг эзлэн эзэн суусан.

1372 онд Хорезм, 1378 онд Иран, 1392 онд Кавказын Армен, Гүрж, 1391, 1395 онд Алтан Ордны эсрэг 3 удаагийн аян дайн явуулан нийслэл Сарайг, мөн Иран, Энэтхэг рүү 3 удаа аян дайн хийж, 1398 онд Дели хотыг эзлэн, 1401 оны нэгдүгээр сард Сирийн нийслэл Дамскийг, 1402 оны зургаадугаар сард Туркийн нийслэл Анкара хотыг бүслэн авч, Туркийн Баязид султаны цэргийг бутцохиж байв. Тэрээр насан туршийн мөрөөдлөө биелүүлэхээр 1405 онд Хятадын Мин улсын эсрэг хийх аян дайнд бэлтгэж байгаад нас баржээ.

-Төмөр хаан нас барахдаа “Би тал нутгийн монгол хүн. Намайг үхсэний дараа миний шарил дээр монгол нутгийн чулуу тавиарай” гэж захиж хэлж байсан гэдэг.

-Оросын
нэрт зураач Василий Верещагины 1875 онд зурсан “Төмөр хааны өргөөний үүдэнд” гэж сайхан зураг бий

-Оросын академич М.Герамисов түүнийг гавлын ясыг судлаж хөрөг баримлийг нь сэргээн босгосон бөгөөд эл баримлаас жинхэнэ монгол хүний дүр төрх илрэн харагддаг. Уг баримлын зургийг дээр тавьсан болно.

-1941 оны 6 дугаар сарын 19-ны өдрийн өглөө Зөвлөлтийн эрдэмтэд Самарканд дахь түүний бунханыг хөндөхөд нэгэн бичиг гарсан гэх бөгөөд уг бичигт “Хэрвээ миний шарилыг хөндөх аваас танай улс руу хүчирхэг дайсан халдах болно” хэмээн бичсэн байсан гэдэг яриа бий. Тэгээд ч 1941 оны 6 дугаар сарын 22-ны өглөө фашистын Германы арми ЗХУ-руу халдсан түүхтэй. "Төмөр хааны хараал" хүрсэн гэх энэ сэдвээр Оросын эрдэмтэн судлаачид олон янзын таамаг дэвшүүлэн бичиж байсан бөгөөд тун сонирхолтой нэгэн баримтат киног дор хавсаргав. Таван цуврал уг киног бүгдийг нь үзвэл та Доголон Төмөр хааны тухай нууцыг мэдэх болно.

4 comments:

Namjilsuren Nyamsuren said...
This comment has been removed by the author.
Namjilsuren Nyamsuren said...

Kinog tataad uzchihlee.
ih sonirholtoi yum bnaa.
Mongol gedeg talaar er ni yum durdaagui bna shuu.
Bunhaniig neesen uduriin margaash orosuud daind nervegdej ergeej bunhaniig sergeesenees ehleed stalingradad yalalt avsan geed l tuusan bna.
suuliin ued orosuud muhar suseg eldev shaldav domog hii hooson zuils chutgur shulmiig ih sudladag niitldeg unshdag bishirdeg bolood bhiin.

Soronzon said...

Монгол улсын Ерөнхийлөгч агсан хүн миний блогийг тоож орж ирж байгаад би их бахархаж, талархаж байна аа.
Харин таныг хип хоп, альтернатив урсгалын дуу хөгжим сонсдог, таашаадаг гэж огт бодсонгүй ээ,ккк

Unknown said...

Хүүе энэ кино нь тэгээд хаана байна аа? Татаж аваад үзэх гэсэн алга!