Дээрхийн гэгээнтний өлмий бат оршиг

Сая интернетэд ортол “Далай багшийн бие чилээрхэв” гэсэн мэдээ хэд хэдэн газар байхыг олж үзээд цочсон гэж...

Хамгийн түрүүнд муу л юм боддог байна шүү. Өнөө жил 73-ны сүүдэр зооглож буй Буддын шашны тэргүүн, XIY Далай ламын лагшин жаахан чилээрхсэн ажээ. Уг нь Цастын мэргэдийн оройн дээд чимэг болсон хүнд 73 нас гэдэг юухан билээ дээ. “Архиа бага ууж, айргаа тааваараа хүртээрэй” хэмээн монгол шавь нартаа хичээнгүйлэн захиж байсан Далай багш минь олон олон жил энх амар амьдран сургаал юугаа хайрлаасай билээ. “Мэргэн ухааны далай” болсон Дээрхийн гэгээнтний өлмий бат орших болтугай.

Дээрхийн гэгээнтэн XIY Далай ламын сургаалиас:

...Бид бүхэн хорвоод мэндэлсэн цаг мөчөөсөө эцэг эхийн энэрэл хайр, нинжин сэтгэл, анхаарал халамжаар өсч бойждог хийгээд хожим нь амьдралд нухлагдаж, өвчин эмгэгт нэрвэгдэх, насан өтлөх цагт дахин бусдын гар харах болсоноо ухаарах бөлгөө. Хүмүүн бид энэ насныхаа эхэн адаг хоёртоо бусдын хайр энэрэл, халамж, хайраар өлгийдүүлдэг мөртлөө хүчин чадал төгс ид дунд насандаа бусдад яагаад анхаарал халамж тавьдаггүй юм бэ?

...Та бусдыг халамжилж, тэдэнд туслаж, үйлчилж, тэдний сайн сайхны төлөө зүтгэж, аль болох олон найз нөхөдтэй болж, болж өгвөл үргэлж инээмсэглэж байх хэрэгтэй.

Үүний үр дүн ямар байх бол?

Танд тусламж шаардагдсан үед туслах хүн маш олон гарч ирнэ. Хэрэвзээ та бусдын аз жаргалыг огоорвол урт удаан хугацааны туршид ялагдал хүлээх болно. Өнөөгийн хувьсамтгай нийгэмд танд эрх мэдэл, мөнгө байсан цагт найз нөхөд хангалттай мэт санагдана. Гэвч энэ бол таны найз нөхөд биш. Тэд бол таны мөнгө, эрх мэдлийн найзууд юм. Та өөрийн эд баялаг, эрх мэдлийг алдсан цагт эдгээр нөхөд чинь өдрийн цагаар дэнлүү бариад явсан ч олдохгүй. Хамгийн гол зовлон бол бидний өдөр тутмын ажил сайн сайхан явж байгаа цагт бидэнд ямар ч найз нөхрийн хэрэггүй, бид өөрсдөө бүхнийг хийж чадах мэт санагддаг. Гэвч байдал бишдэж бие өвдсөн цагт л бид өөрсдийн алдааг ухаардаг. Тиймээс энэхүү цаг үед биеэ бэлдэхийн тулд ямар ч цаг үед туслаж дэмжих найз нөхөдтэй болж өөртөө нигүүлслийн үрийг тарих хэрэгтэй. Зарим нэг хүн үүнийг сонсоод инээж шоолдог л юм. Гэвч үнэн хэрэгтээ би аль болохоор олон найз нөхөдтэй болохыг хүсдэг.

Би инээмсэглэлд дуртай. Тиймээс миний өмнө би хэрхэн шинэ найз нөхдийг олох вэ, яавал аль болох чин сэтгэлээсээ инээмсэглэсэн хүмүүстэй учирч явах вэ гэсэн нэгэн бодол байдаг. Энэ бол тодорхой зүйл бөлгөө.

Инээмсэглэлийг хэрхэн яаж төрүүлэх вэ?

Хүмүүс ч гэсэн тэр бүр адилгүй олон янзаар инээдэг билээ. Тэдний зарим нь тун ёжтой, егөөдсөн маягтай инээх нь бий. Гэтэл албархуу хийгээд хиймэл инээмсэглэдэг хүмүүс ч цөөнгүй байх авай. Эдгээр инээмсэглэл нь баяр баясгалан үл авчрах ажгуу. Гэвч үнэн сэтгэлээсээ мишээх нь цоо шинэ итгэлийг бий болгодог онцлогтой. Хэрэвзээ бид жинхэнэ инээмсэглэлийг хүсвэл хамгийн түрүүнд бидний хийх зүйл бол инээмсэглэлийг төрүүлэх үндсийг тавихад оршмуй.

Тэгвэл хэрхэн найз нөхөдтэй болох вэ?

Мэдээж хэрэг үзэн ядаж, муудалцсанаар лав болохгүй байх. Хүмүүстэй хэрэлдэж, дайтсанаар найз нөхөдтэй болно гэж үгүй. Жинхэнэ нөхөрлөл бол чин сэтгэл, хамтын ажиллагааны үндсэн дээр бий болох хийгээд энэ нь танд нээлттэй сэтгэл, халуун зүрх байх ёстой гэсэн үг юм.

Үүнийг би өнөөгийн бидний өдөр тутмын хүмүүн хоорондын харьцаанаас хараад улам бүр бодитой зүйл болж байгааг онцлон хэлмээр байна.